1
00:00:49,520 --> 00:00:53,920
Het is ontzettend belangrijk om tegen
deze vorm van fraude op te treden...

2
00:00:54,040 --> 00:00:57,960
omdat mensen slachtoffer worden,
en groot financieel verlies leiden.

3
00:00:58,120 --> 00:01:01,240
Ze moeten erop kunnen vertrouwen
dat als ze gebeld worden...

4
00:01:01,360 --> 00:01:02,920
het geen fraudeur is.

5
00:01:03,040 --> 00:01:09,280
Criminelen zijn constant op zoek
naar nieuwe vormen van list en bedrog.

6
00:01:09,400 --> 00:01:12,440
Ik denk dat er bijna niemand is...
Het komt echt heel veel voor.

7
00:01:12,560 --> 00:01:15,800
Er zijn weinig mensen in Nederland
die niet zo'n belletje hebben gehad.

8
00:01:16,960 --> 00:01:18,920
Met Jonathan.
-Hoi, Jonathan.

9
00:01:19,040 --> 00:01:22,240
Met Mike Peters,
van Microsoft Support.

10
00:01:22,360 --> 00:01:25,400
Ik ontving zonet een noodoproep
van uw computer.

11
00:01:25,520 --> 00:01:28,760
Klopt het dat u nu met iets belangrijks
bezig bent op uw computer?

12
00:01:30,120 --> 00:01:33,120
Ja, ik ben bezig met m'n masterthesis.

13
00:01:37,480 --> 00:01:40,600
Het is heel erg lastig om mensen
strafrechtelijk te vervolgen.

14
00:01:40,720 --> 00:01:42,880
Het opsporen van deze daders
is zo lastig...

15
00:01:43,000 --> 00:01:46,080
omdat we uiteindelijk 
steeds in India terechtkwamen.

16
00:01:46,200 --> 00:01:49,200
Bent u van Microsoft?
-Ja, van Microsoft Support.

17
00:01:49,320 --> 00:01:51,320
Wat ben ik blij dat u opneemt, meneer.

18
00:01:51,440 --> 00:01:55,640
Volgens m'n gegevens hebt u problemen
met uw computer.

19
00:01:55,760 --> 00:01:59,760
Waarschijnlijk een virus dat alle gegevens
op uw computer kan wissen.

20
00:01:59,880 --> 00:02:04,400
Als we er niets aan doen
kunt u alles kwijtraken, meneer.

21
00:02:05,440 --> 00:02:07,920
O, dat is niet goed.

22
00:02:08,040 --> 00:02:12,200
Ik moet zeggen dat ik
dat laatste virusding niet geüpdatet heb.

23
00:02:12,320 --> 00:02:15,240
Ligt het daaraan?
-Dat kan, meneer. Zeer zeker.

24
00:02:15,360 --> 00:02:17,480
Maar daar is het nu te laat voor.

25
00:02:20,720 --> 00:02:25,040
Heel veel mensen gebruiken Windows,
er zijn veel mensen met 'n Apple telefoon.

26
00:02:25,160 --> 00:02:29,440
Dus ja, de kans is heel groot
dat als je een willekeurig nummer belt...

27
00:02:29,560 --> 00:02:32,440
dat iemand in huis
zo'n systeem gebruikt.

28
00:02:32,560 --> 00:02:36,920
Handel meteen, dan verdwijnt het virus.
Ik kan u hiermee helpen.

29
00:02:37,040 --> 00:02:39,720
Ja, alstublieft.
Ik weet niets van computers.

30
00:02:39,840 --> 00:02:44,000
Ik heb een master in biologie, maar nu
had ik er liever een in computers.

31
00:02:44,120 --> 00:02:47,120
Dat hoeft niet, meneer.
Ik kan u helpen.

32
00:02:47,240 --> 00:02:50,440
Kunt u TeamViewer downloaden,
alstublieft?

33
00:02:50,560 --> 00:02:53,680
Ga naar uw browser
en download het, alstublieft.

34
00:02:56,640 --> 00:03:00,440
Nu heb ik uw ID en wachtwoord nodig.

35
00:03:00,560 --> 00:03:07,000
Ja, het ID is 123458752.

36
00:03:08,000 --> 00:03:14,880
En het wachtwoord is 88HD20K.
-Uitstekend, meneer.

37
00:03:15,000 --> 00:03:18,360
Nu neem ik uw computer over.
Raak alstublieft niets aan.

38
00:03:18,480 --> 00:03:22,840
Ziet u dit, meneer?
Hier hebt u een groot probleem.

39
00:03:22,960 --> 00:03:25,880
Wauw.
-Geen zorgen, ik kan u helpen.

40
00:03:26,000 --> 00:03:29,240
Ik moet wat wijzigingen aanbrengen
aan het scherm...

41
00:03:29,360 --> 00:03:33,400
en dan komt alles weer in orde.

42
00:03:34,480 --> 00:03:38,040
Goed, meneer.
Het lijkt erop dat het virus weg is.

43
00:03:38,160 --> 00:03:42,160
Straks kunt u weer verder met uw thesis.
-Wat een opluchting.

44
00:03:42,280 --> 00:03:47,200
Ik wil u vragen om 10 euro te betalen
voor onze service.

45
00:03:47,320 --> 00:03:51,280
Ja, natuurlijk. Ik ben erg blij
dat u me hebt kunnen helpen.

46
00:03:51,400 --> 00:03:53,680
Wie trapt daar nou in?

47
00:03:53,800 --> 00:03:56,480
Maar het is juist heel makkelijk
om erin te trappen.

48
00:03:56,600 --> 00:04:01,240
Je ziet vaak dat de fraudeurs intussen
zo veel kennis en ervaring hebben...

49
00:04:01,360 --> 00:04:04,720
dat ook mensen 
die zijn opgevoed met technologie...

50
00:04:04,840 --> 00:04:07,560
in dit soort fraude kunnen trappen.

51
00:04:07,680 --> 00:04:09,880
Kunt u inloggen op uw bankrekening?

52
00:04:10,000 --> 00:04:12,840
Dan vul ik ons bankrekeningnummer in.
-Oké.

53
00:04:18,360 --> 00:04:23,200
Goed, nu vul ik
ons Microsoft rekeningnummer in.

54
00:04:26,960 --> 00:04:30,960
En hier...
Hopelijk vlot het met uw thesis.

55
00:04:31,080 --> 00:04:35,440
Hoe ver bent u nu?
-Ik ben er al een hele tijd mee bezig.

56
00:04:35,560 --> 00:04:38,520
Maar ik heb eindelijk het idee
dat ik...

57
00:04:38,640 --> 00:04:41,040
Heel mooi, meneer.
Kunt u me uw TAN-code geven?

58
00:04:41,160 --> 00:04:46,840
Ja. Dat is 77S34B1.

59
00:04:46,960 --> 00:04:49,600
Geweldig.
Ik moet nu andere klanten helpen.

60
00:04:49,720 --> 00:04:53,400
Ik wens u succes, en prettige avond.
-Reuze bedankt. Het is...

61
00:04:55,000 --> 00:04:56,400
Hallo?

62
00:04:57,400 --> 00:04:58,800
Bent u er nog?

63
00:05:24,320 --> 00:05:25,960
M'n naam is Jacqueline Bonnes.

64
00:05:26,080 --> 00:05:29,400
Ik ben officier van justitie cybercrime,
bij het Openbaar Ministerie.

65
00:05:29,520 --> 00:05:34,560
In 2017 zagen we dat Tech Support Scam
een groot probleem werd.

66
00:05:34,680 --> 00:05:37,720
Daarvoor was het er ook wel,
maar in kleinere aantallen.

67
00:05:37,840 --> 00:05:40,440
En in 2017 ging het ineens sky-high.

68
00:05:40,560 --> 00:05:44,800
M'n naam is Arjan de Zwart, hoofd van
de regionale recherche in Rotterdam.

69
00:05:44,920 --> 00:05:48,720
Ik hou me landelijk bezig met een groep
met de aanpak van cybercrime.

70
00:05:48,840 --> 00:05:52,600
De daders komen aan telefoonnummers
door lange lijsten...

71
00:05:52,720 --> 00:05:56,200
die ze gewoon kopen op internet.

72
00:05:56,320 --> 00:06:00,160
Er zijn specifieke dienstverleners
die dit soort lijsten aanleveren.

73
00:06:00,280 --> 00:06:02,360
Z'n computer wordt overgenomen...

74
00:06:02,480 --> 00:06:05,200
hij denkt dat hij met
een echte helpdesk van doen heeft.

75
00:06:05,320 --> 00:06:08,840
Nu neem ik uw computer over.
Raak alstublieft niets aan.

76
00:06:08,960 --> 00:06:12,680
Ziet u dit, meneer?
Hier hebt u een groot probleem.

77
00:06:12,800 --> 00:06:15,000
Over het algemeen
laten ze dingen zien...

78
00:06:15,120 --> 00:06:19,000
waar veel mensen van denken:
er is misschien écht wat aan de hand.

79
00:06:19,120 --> 00:06:21,840
Er is waarschijnlijk niks aan de hand,
maar het lijkt zo.

80
00:06:21,960 --> 00:06:24,880
Als het gaat om de bedragen
die de daders buitmaken...

81
00:06:25,000 --> 00:06:29,600
dan varieert dat van kleine bedragen
van honderden euro's.

82
00:06:29,720 --> 00:06:32,000
In sommige gevallen 
zijn ze echt in staat...

83
00:06:32,120 --> 00:06:35,160
om per persoon
hele grote bedragen buit te maken.

84
00:06:38,520 --> 00:06:43,040
Daarom zitten hier vaak hele grote,
bijna professionele callcenters achter...

85
00:06:43,160 --> 00:06:47,720
waar met grote massa's allemaal
van dit soort gesprekken worden gestart...

86
00:06:47,840 --> 00:06:49,640
naar random telefoonnummers.

87
00:06:49,760 --> 00:06:52,920
We zien dat de schade
op het hoogtepunt...

88
00:06:53,040 --> 00:06:57,320
dus toen we met het convenant startten,
zaten we rond 1 miljoen euro per kwartaal.

89
00:06:57,440 --> 00:07:03,720
Bij gemiddelde schadebedragen
gaat het om honderden euro's per geval.

90
00:07:03,840 --> 00:07:07,000
Het is heel erg lastig om mensen
strafrechtelijk te vervolgen.

91
00:07:07,120 --> 00:07:09,480
We hebben dat wel geprobeerd.

92
00:07:09,600 --> 00:07:12,680
We hebben bijvoorbeeld
alle bankrekeningen...

93
00:07:12,800 --> 00:07:16,800
waarheen gefraudeerd geld
werd overgemaakt, bekeken...

94
00:07:16,920 --> 00:07:21,080
of daar Nederlandse verdachten bij zitten
die hun rekening ter beschikking stelden.

95
00:07:21,200 --> 00:07:24,760
We hebben gekeken of er Nederlandse
telefoonnummers bij zitten.

96
00:07:24,880 --> 00:07:28,080
Technisch gezien, computers 
van slachtoffers onderzocht...

97
00:07:28,200 --> 00:07:31,480
maar alle sporen 
leiden altijd naar het buitenland.

98
00:07:31,600 --> 00:07:33,080
M'n naam is Martin Vliem.

99
00:07:33,200 --> 00:07:36,800
Ik werk als National Security Officer
voor Microsoft Nederland.

100
00:07:36,920 --> 00:07:38,840
Dus dit is niet iets nieuws...

101
00:07:38,960 --> 00:07:44,160
maar helaas heel moeilijk om op
grote schaal goed aan te kunnen pakken.

102
00:07:44,280 --> 00:07:47,960
Vandaar dat we ook blij waren
met het initiatief binnen Nederland...

103
00:07:48,080 --> 00:07:50,160
vanuit het OM en de politie...

104
00:07:50,280 --> 00:07:54,720
om te kijken of we er misschien
samen wat meer tegen kunnen doen.

105
00:07:55,720 --> 00:07:58,280
Uit onze strafrechtelijke 
onderzoeken bleek...

106
00:07:58,400 --> 00:08:03,640
dat veruit het merendeel van de sporen
uiteindelijk naar India leidt.

107
00:08:03,760 --> 00:08:09,440
We zagen samen met de politie
dat dit een dood spoor zou worden.

108
00:08:09,560 --> 00:08:15,480
We zeiden: 'We moeten de partijen die
er iets aan kunnen doen samenbrengen.'

109
00:08:15,600 --> 00:08:21,160
We zijn bij elkaar gaan zitten, en zeiden:
'Hoe ziet deze delictsvorm er eigenlijk uit?'

110
00:08:21,280 --> 00:08:24,080
'Van welke middelen
maken deze daders gebruik...

111
00:08:24,200 --> 00:08:27,240
en hoe kunnen we hen belemmeren
in het gebruik daarvan?'

112
00:08:27,360 --> 00:08:32,280
Het mooie van deze samenwerking was
dat alle partijen graag wilden meewerken.

113
00:08:32,400 --> 00:08:34,440
M'n naam is Ülker Akpinar.

114
00:08:34,560 --> 00:08:38,160
Ik werk voor de ACM:
Autoriteit Consument & Markt.

115
00:08:38,280 --> 00:08:42,920
Vanwege onze bevoegdheden
op het gebied van nummers...

116
00:08:43,040 --> 00:08:46,760
heeft het Openbaar Ministerie
contact met ons gezocht.

117
00:08:46,880 --> 00:08:50,800
Op korte termijn wilden we
zo veel mogelijk de scam ontregelen.

118
00:08:50,920 --> 00:08:55,520
We hebben zeker zo'n 200 nummers
uit de lucht gehaald.

119
00:08:55,640 --> 00:08:59,040
Brengen ze nep-websites in de lucht,
haal die uit de lucht.

120
00:08:59,160 --> 00:09:04,360
Zo hebben we voor iedere stap,
met gebruik van een legaal middel...

121
00:09:04,480 --> 00:09:06,720
gekeken waar we hen
konden tegenhouden.

122
00:09:06,840 --> 00:09:08,240
M'n naam is Marco Doeland.

123
00:09:08,360 --> 00:09:11,960
Ik ben teamleider Risk Management
bij Betaalvereniging Nederland.

124
00:09:12,080 --> 00:09:14,200
Het is m'n rol
om samen met m'n team...

125
00:09:14,320 --> 00:09:17,560
ervoor te zorgen dat betalingsverkeer
veilig en betrouwbaar blijft.

126
00:09:17,680 --> 00:09:19,960
We hebben testen gedaan
met TeamViewer...

127
00:09:20,080 --> 00:09:24,200
om te kijken of de bank het kan herkennen
als zo'n sessie actief is.

128
00:09:24,320 --> 00:09:27,160
TeamViewer heeft
maatregelen genomen...

129
00:09:27,280 --> 00:09:31,840
waarin de gratis versie
pas na 24 uur gebruikt kan worden.

130
00:09:31,960 --> 00:09:38,360
We hebben ook ervoor gezorgd
dat in die analyses...

131
00:09:38,480 --> 00:09:40,920
de politie in een centrale positie zit...

132
00:09:41,040 --> 00:09:44,480
om van al die partners informatie
te kunnen verwerken...

133
00:09:44,600 --> 00:09:48,200
om te kunnen begrijpen wat er gebeurt.

134
00:09:48,320 --> 00:09:51,880
Het begint natuurlijk met
potentiële slachtoffers informeren...

135
00:09:52,000 --> 00:09:54,200
hoe te voorkomen
dat ze slachtoffer worden.

136
00:09:54,320 --> 00:09:57,440
Heel veel drempels om aangifte te doen
zijn weggenomen.

137
00:09:57,560 --> 00:10:01,920
Met de Duitse en Zwitserse politie,
want dit is een internationaal delict...

138
00:10:02,040 --> 00:10:06,240
hebben we een tool ontwikkeld,
waardoor we heel goed konden zien...

139
00:10:06,360 --> 00:10:08,760
waar de verdachten vandaan kwamen.

140
00:10:08,880 --> 00:10:12,040
Een van de partners is TeamViewer:
een van de tech partners.

141
00:10:12,160 --> 00:10:17,040
Ze deden een aanpassing
aan hun TeamViewer software...

142
00:10:17,160 --> 00:10:21,240
waardoor de mogelijkheid
om mensen ongezien te beroven...

143
00:10:21,360 --> 00:10:25,880
door het zogeheten zwarte scherm,
wat er heel even tussen floept...

144
00:10:26,000 --> 00:10:29,440
maar waarachter de oplichter
van alles kan veranderen...

145
00:10:29,560 --> 00:10:33,080
Dat zwarte scherm is in bepaalde
omstandigheden niet meer mogelijk.

146
00:10:33,200 --> 00:10:35,080
Dat is echt een klap voor de scammers.

147
00:10:35,200 --> 00:10:39,120
Als je in het verleden gescammed was,
moest je naar het bureau bellen...

148
00:10:39,240 --> 00:10:44,200
een afspraak maken, en vervolgens
op het bureau aangifte doen.

149
00:10:44,320 --> 00:10:46,120
We hebben dat makkelijker gemaakt.

150
00:10:46,240 --> 00:10:51,160
We hebben een 24/7 online aangifte
mogelijkheid gemaakt.

151
00:10:51,280 --> 00:10:55,000
Dat betekent dat je altijd en overal
aangifte kunt doen.

152
00:10:55,120 --> 00:10:59,040
Zonder die samenwerking hadden we
een veel groter probleem gehad.

153
00:10:59,160 --> 00:11:01,280
Het is wel zo dat cijfers fluctueren.

154
00:11:01,400 --> 00:11:06,320
Fraudeurs vinden weer nieuwe methodes.
Maar ja, niks doen is ook geen optie.

155
00:11:06,440 --> 00:11:10,720
Dus toch steeds proberen,
ook als ze nieuwe methodes verzinnen...

156
00:11:10,840 --> 00:11:13,640
toch weer wat te doen.
Dat maakt het ook duurder voor ze.

157
00:11:15,000 --> 00:11:17,000
Wanneer werd u precies gebeld?

158
00:11:18,520 --> 00:11:24,960
Wat ik belangrijk vind is dat de partijen
van het convenant elkaar nu beter kennen.

159
00:11:25,080 --> 00:11:30,360
Daarmee hebben we ons klaargemaakt
voor de volgende vorm van oplichting.

160
00:11:30,480 --> 00:11:35,560
Want die zal er ook weer aankomen,
en daarin zullen we elkaar nodig hebben.

161
00:11:35,680 --> 00:11:38,280
We zien dat het delict
constant dooronwikkelt.

162
00:11:38,400 --> 00:11:44,560
In eerste instantie, als je gebeld werd,
zag je 'n onbekend nummer op je telefoon.

163
00:11:44,680 --> 00:11:48,440
Op dit moment hebben ze het
langs de lijn van spoofen ontwikkeld.

164
00:11:48,560 --> 00:11:52,400
Dat je gewoon een nummer van
een normaal bedrijf op je telefoon ziet.

165
00:11:52,520 --> 00:11:53,920
Met Jonathan.

166
00:11:54,040 --> 00:11:58,880
Het resultaat van het convenant is
dat de schade beperkt is.

167
00:11:59,000 --> 00:12:02,360
Gehalveerd,
of iets meer dan gehalveerd zelfs.

168
00:12:02,480 --> 00:12:04,480
Het feit dat het convenant nu afloopt...

169
00:12:04,600 --> 00:12:09,600
betekent niet dat we hiermee klaar zijn,
en het laten voor wat het is.

170
00:12:09,720 --> 00:12:11,800
We gaan er uiteraard mee verder.

171
00:12:11,920 --> 00:12:19,360
Daar waar nodig zal ik niet schromen
om met enkele stakeholders te zeggen:

172
00:12:19,480 --> 00:12:22,600
Is hier niet een convenant voor nodig...

173
00:12:22,720 --> 00:12:28,600
om met wat meer kracht en ambitie
zo'n vorm van oplichting aan te pakken?

174
00:12:29,400 --> 00:12:31,000
De relaties tussen de partijen...

175
00:12:31,120 --> 00:12:33,640
zijn een belangrijk fundament
om op door te bouwen.

176
00:12:33,760 --> 00:12:38,440
Dat zullen we ook zeker doen.
-Elk slachtoffer dat voorkomen wordt...

177
00:12:38,560 --> 00:12:44,720
geeft weer energie, en een goed gevoel.

178
00:12:45,800 --> 00:12:47,520
Bij de laatste variant...

179
00:12:47,640 --> 00:12:53,320
werd er een frauduleuze helpdesk
in het leven geroepen.

180
00:12:53,440 --> 00:12:59,160
Als je dan een computerprobleem had,
en je typte op Google in:

181
00:12:59,280 --> 00:13:03,440
'hulp Windows', of 'hulp met pc'...

182
00:13:03,560 --> 00:13:08,240
dan kwam die frauduleuze helpdesk
hoog in de zoekresultaten terug.

183
00:13:14,440 --> 00:13:17,880
Het convenant is afgelopen,
maar de fraude gaat gewoon door.

184
00:13:18,000 --> 00:13:19,800
En dus gaat ook onze aanpak door.

185
00:13:19,920 --> 00:13:22,680
Dat betekent dat de methodiek
die we hebben ontwikkeld...

186
00:13:22,800 --> 00:13:24,800
en die we door blijven ontwikkelen...

187
00:13:24,920 --> 00:13:27,680
door alle cybercrime teams in Nederland
zal worden benut.

188
00:13:36,920 --> 00:13:40,240
Hallo, met Mike Peters
van Google Support. Kan ik u helpen?

189
00:13:42,800 --> 00:13:44,200
Hallo?

190
00:13:45,440 --> 00:13:46,840
Hoe kan ik u helpen, meneer?

191
00:13:48,880 --> 00:13:50,280
Hallo?

192
00:13:55,240 --> 00:13:56,840
Hebt u hulp nodig, meneer?