17-10-2022
Training om mensen weerbaarder te maken tegen terugkerende manipulatietrucs
De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) ziet in de eerste helft van 2022 dat fraudeurs hun methodes in een steeds sneller tempo afwisselen. Ze spelen daarbij onder andere in op de actualiteit om mensen geld afhandig te maken. Op dit moment bijvoorbeeld e-mails over tegemoetkoming vanwege de energiecrisis. Tijdens de coronapandemie waren dat e-mails over een ‘antibacteriële pas’. Hoewel fraudeurs steeds wisselen van tactiek, kan je wel een patroon herkennen in de manier waarom fraudeurs je proberen over te halen, bijvoorbeeld de vriendelijke toon die fraudeurs aanslaan in e-mails of telefoontjes. De Nederlandse banken komen daarom met een training die mensen alert maakt op deze patronen.
Uit de in september gepubliceerde Veiligheidsmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek en het ministerie van Justitie en Veiligheid (september 2022), blijkt dat Nederlanders in 2021 naar eigen zeggen in totaal 2,5 miljard euro schade hebben geleden door criminaliteit. Online oplichting, zoals helpdeskfraude, hulpvraagfraude en valse facturen, zorgde vorig jaar volgens het CBS voor 261 miljoen euro aan schade, verdeeld over 97.000 slachtoffers. Van helpdeskfraude werd in de eerste helft van dit jaar voor 35 miljoen euro aan schade gemeld bij de banken. Online fraude blijft dus een hardnekkig maatschappelijk probleem.
Actualiteit
Oplichters spelen daarbij in op de actualiteit, maken misbruik van opgebouwd vertrouwen en creëren urgentie met tijdsdruk, zo constateert de NVB. Dit zijn manipulatiepatronen die je kunt leren herkennen. Zo is de boodschap van een oplichter vaak dwingend van aard. Fraudeurs doen zich bijvoorbeeld voor als bankmedewerkers die bellen of aan de deur staan om te waarschuwen voor een verdachte activiteit op een bankrekening. De oplichters stellen vervolgens voor om geld tijdelijk over te maken naar een andere, zogenaamd veilige kluisrekening. Of ze vragen om een programma te installeren, waardoor ze op afstand mee kunnen kijken op de pc van het beoogde slachtoffer. Zo kunnen ze geld overmaken. Een andere veelgebruikte strategie verleidt mensen met persoonlijke berichten, bijvoorbeeld via WhatsApp, om geld over te maken naar het valse bankrekeningnummer van een vriend of familielid in nood. En dat blijkt effect te hebben.
Hoogleraar Cyber Security Marianne Junger (Universiteit Twente) zegt: “Fraude kan iedereen overkomen. De oplichters maken gebruik van eigenschappen die we als mens allemaal hebben, en werken in op het vertrouwen dat mensen van nature hebben. Het is daarom belangrijk om beter en snel te kunnen herkennen wanneer er sprake kan zijn van fraude. Kennis over fraude is daarin essentieel.”
Training zo werkt fraude
Omdat de fraudevormen van oplichters steeds sneller van tactiek veranderen, is het voor iedereen belangrijk om de werkwijze van fraudeurs en hun trucs te gaan herkennen. De NVB introduceert daarom een training: Frauderen, zo werkt het! Daarin leren mensen in verschillende lessen fraude herkennen en wat te doen om het te voorkomen. Meer informatie is te vinden op zowerktfraude.nl.*
