Senioren en online veiligheid

Phishing is een vorm van cybercrime waarbij criminelen een e-mail naar je verzenden om te proberen inloggegevens, creditcardinformatie, pincodes of andere persoonlijke gegevens van jou te achterhalen. Vandaar het woord phishing, dat ‘hengelen’ betekent.

Bij hulpvraagfraude (ook WhatsAppfraude of vriend-in-noodfraude) doet de dader zich voor als een bekende. Vaak als je (klein)zoon of (klein)dochter, maar regelmatig ook als vriend of vriendin. De kern van het bericht is altijd dat zoon of dochter, vriendin of vriend in geldnood zit en snel geld van je wil lenen.

Bij spoofing nemen internetcriminelen een andere identiteit aan. De cybercrimineel doet zich voor als een bank, een verzekeringsmaatschappij, een overheidsinstantie of kennis of goede bekende.

• Iemand die je kent, stuurt je een appje via een onbekend nummer.
• ‘De bekende’ heeft een probleem en vraagt je om geld voor te schieten of te lenen.
• Er is veel haast bij, betaling moet vandaag nog gedaan worden.
• ‘De bekende’ kan alleen maar via WhatsApp/sms communiceren.
• Betaling moet via een betaalverzoek (tikkie) of via het bankrekeningnummer van een ander. 

• Bel de bekende op het bij jou bekende nummer en stel een vraag.
• Niet gebeld is geen geld. Maak geen geld over tot je je (klein)kind of vriend hebt gesproken.

• Doe aangifte! Dat kan tegenwoordig online via aangifte-van-vriend-in-noodfraude op de website van Politie.
• Meld dit bij Fraudehelpdesk zodat er tijdig gewaarschuwd kan worden voor de verschillende soorten hulpvraagfraude.

Bij spoofing nemen internetcriminelen een identiteit over. Als zogenaamde bekende of erkende afzender probeert de cybercrimineel achter je persoonsgegevens of je pincode te komen, malware op je computer te plaatsen of je direct geld afhandig te maken. Bankhelpdeskfraude is een veel voorkomende manier van spoofing. Je krijgt een telefoontje van de bank en het telefoonnummer is voor jou ook herkenbaar als het nummer van je bank.

• Telefoonspoofing: je wordt gebeld door (of je belt zelf met) een nephelpdesk.
• Emailspoofing: Je ontvangt een e-mail vanaf een e-mailadres dat niet echt van de afzender is. Dit noemen we vaak phishing
• Websitespoofing: Via een valse e-mail kom je op een nepwebsite terecht.

Bankhelpdeskfraude is een veel voorkomende vorm van spoofing. Je denkt dat je gebeld wordt door de bank met iemand die je gaat 'helpen' omdat een crimineel jouw bankrekening aan het leeghalen is. In werkelijkheid heb je die crimineel gewoon aan de telefoon. Goed om te onthouden:

• De bank boekt geen geld over naar een kluisrekening of veilige rekening.
• De bank vraagt je niet via de telefoon om in te loggen of je pincode door te geven.
• De bank komt ook niet (per koerier) je bankpas ophalen of een nieuwe brengen.

Algemene Nederlandse Bond voor Ouderen (ANBO)

• biedt informatie, advies en ondersteuning op het gebied van o.a. online veiligheid en leven in een digitale samenleving
• organiseert gedurende het jaar diverse on- en offline bijeenkomsten over online veiligheid en leven in een digitale samenleving

• biedt tips en uitleg over alles wat je moet weten om makkelijk van computers en het internet gebruik te maken.
• heeft ruim 450 leslocaties in het land. Gedurende het jaar geven vrijwilligers daar verschillende cursussen en workshops over de digitale wereld.

• deelt informatie over basis digitale vaardigheden
• biedt ondersteuning bij het digitaal regelen van zaken als Belastingaangifte en E-health
• publiceerde een themanummer van het eigen magazine over Internetveiligheid

Welkom Online is een gratis online lesprogramma om mensen die niet vaak online zijn, kennis te laten maken met de mogelijkheden van het internet. Het doel is om mensen digitaal vaardiger te maken en ze zo meer plezier te geven om online te zijn. Het is een initiatief van het Ouderenfonds in samenwerking met VodafoneZiggo, Samsung en ASML.

Je kan zelfstandig aan de slag met Welkom Online of onder begeleiding.